Supplements, yüksek performans ve gelişme sağlayabilmek için hazırlanmış özel besin katkılarıdır. Ancak, öğün yerine değil, değişik sportif amaçlar için, takviye ara öğünler ve diyetlerde kullanılmalıdır.
Beslenme Katkılarının Pratik Faydaları
1- Değerliliği yüksektir.
2- Hazırlanışı kolay, içimi lezzetli, sindirimi çabuk ve kolaydır.
3- Kolestrol yoktur.
4- Yağ miktarı azdır.
5- Çalışmalardan sonra vücutta azalan proteinin tekrar yerine konması daha hızlı olur.
6- Sportif amaçlara göre kullanım seçenekleri fazla etkilidir.
PROTEİN TOZLARI
Protein'in kasların yapıtaşıdır, gelişme ve kuvvet için önemlidir. Normal insanda kilo başına 0,8 gram olan protein ihtiyacı, sportif aktivitelerde daha çok artmaktadır. Özellikle vücut geliştirme çalışmalarında bu miktar iki misline ve hatta daha ağır ve yarışma hazırlık dönemlerinde 3 - 4 misline kadar çıkmaktadır.
Bu ölçü ise günde 1 - 1,5 kilo ete ihtiyaç göstermektedir. Sezon dışında bu miktarın yarısı bitkisel proteinlerden alınabildiği halde, yarışma hazırlıklarında bu mümkün olamamaktadır. Söz konusu olan bu miktardaki proteinin tamamen etten sağlanması ;
- Fazla miktarda zararlı kolestrol alımına,
- Fazla miktarda doymuş yağ alımına,
- Fazla miktarda ürik asit oluşumuna sebep olacaktır.
Bu durum da gereksiz olarak yağlanmaya, damar kireçlenmelerine, ürenin vücutta fazla birikmesinden dolayı sinirlilik, sakatlık ve gut hastalığına, ayrıca ürik asidi dışarıya atmaya çalışan böbreklerin fazla yorulmasına neden olacaktır. Bundan başka, çok miktarda alınan etin sindirilmesi mideyi çok yoracak ve antrenman verimini düşürecektir.
Protein konsantreleri bu açıdan tüm spor branşları için vazgeçilmez beslenme katkılarıdır.
Ancak protein tozlarını, her ürünün üzerinde yazılı olduğu miktardan fazla kullanmamak gerekir. Sezon dışı çalışmalarında zaman zaman ara verilmelidir. Ayrıca alınan toz protein hiçbir zaman protein ihtiyacının %10'unu geçmemelidir.
Zararları: gelişigüzel ve fazla kullanılan protein tozları, enerjinin diğer besin maddelerinden sağladığı dengeyi bozmaktadır. Ayrıca fazla proteinin vücutta yağa dönüştüğünü de unutmamak lâzımdır.
Protein konsantreleri bu açıdan tüm spor branşları için vazgeçilmez beslenme katkılarıdır.
Ancak protein tozlarını, her ürünün üzerinde yazılı olduğu miktardan fazla kullanmamak gerekir. Sezon dışı çalışmalarında zaman zaman ara verilmelidir. Ayrıca alınan toz protein hiçbir zaman protein ihtiyacının %10'unu geçmemelidir.
Zararları: gelişigüzel ve fazla kullanılan protein tozları, enerjinin diğer besin maddelerinden sağladığı dengeyi bozmaktadır. Ayrıca fazla proteinin vücutta yağa dönüştüğünü de unutmamak lâzımdır.
Kullanım Şekli: Genelde egzersiz öncesi 1 ölçek 28-30 gr., egzersiz sonrası da 1 ölçek.
KARBONHİDRAT KATKILARI
Bunlar ya kilo aldırıcı çeşitli karbonhidrat katkılı tozlar veya enerji tüketiminde çalışmalar sırasında hızlı enerji üreten sportif yiyecek ve içecek türleridir.
Kilo aldırıcı karbonhidrat tozları da beslenmenin yetersiz kaldığı durumlarda veya normal beslenme ile karşılanamayacak olduğu zamanlarda rahatça ve pratik olarak kullanılır.
Faydaları: Bunların da aynı proteinlerdeki gibi değerliliği yüksek, kullanım ve sindirimi kolaydır. Ağır yüklemeli çalışmalarda, kasların bolca yakıta ihtiyacı vardır.
Bunlar ya kilo aldırıcı çeşitli karbonhidrat katkılı tozlar veya enerji tüketiminde çalışmalar sırasında hızlı enerji üreten sportif yiyecek ve içecek türleridir.
Kilo aldırıcı karbonhidrat tozları da beslenmenin yetersiz kaldığı durumlarda veya normal beslenme ile karşılanamayacak olduğu zamanlarda rahatça ve pratik olarak kullanılır.
Faydaları: Bunların da aynı proteinlerdeki gibi değerliliği yüksek, kullanım ve sindirimi kolaydır. Ağır yüklemeli çalışmalarda, kasların bolca yakıta ihtiyacı vardır.
Tükenen karbonhidrat depoları şekerle karşılanırsa, kan şekerinde anî yükselme ve sonra da düşme sorunu yaşanacaktır.
Ayrıca B1 vitamini kaybı da söz konusu olabilecektir. Halbuki antrenmanlardan sonra boşalan karbonhidrat depolarının kabul kapasitesi iki misline çıkmaktadır. Bu açıdan da toz karbonhidrat katkılarının kullanımı gerekli olmaktadır.
Kullanım Şekli: Çalışma yapılmayan günlerde sabah ve akşam 1'er ölçek (1 servis 4 ölçek 165 gr.), çalışma günleri ise,antrenmandan 45 dakika önce 4 ölçek büyük bardak sıvı ile ve antrenmandan 1 saat sonra tekrarlanır.
Ayrıca B1 vitamini kaybı da söz konusu olabilecektir. Halbuki antrenmanlardan sonra boşalan karbonhidrat depolarının kabul kapasitesi iki misline çıkmaktadır. Bu açıdan da toz karbonhidrat katkılarının kullanımı gerekli olmaktadır.
Kullanım Şekli: Çalışma yapılmayan günlerde sabah ve akşam 1'er ölçek (1 servis 4 ölçek 165 gr.), çalışma günleri ise,antrenmandan 45 dakika önce 4 ölçek büyük bardak sıvı ile ve antrenmandan 1 saat sonra tekrarlanır.
VİTAMİN, ENERJİ İÇECEK VE YİYECEKLERİ
Bu ürünlerde uzun süreli antrenmanların ortalarında, yorgunluğu giderici veya geciktirici rol oynadığından, ağır çalışmalarda tercih edilebilen katkı maddeleridir. Ancak bunların da kullanım oranı günlük karbonhidrat gereksiniminin % 10'unu geçmemelidir. Aksi halde fazlası yağa dönüşerek, istenmeyen kilolara neden olabilir.
Bu ürünlerde uzun süreli antrenmanların ortalarında, yorgunluğu giderici veya geciktirici rol oynadığından, ağır çalışmalarda tercih edilebilen katkı maddeleridir. Ancak bunların da kullanım oranı günlük karbonhidrat gereksiniminin % 10'unu geçmemelidir. Aksi halde fazlası yağa dönüşerek, istenmeyen kilolara neden olabilir.
AMİNO ASİTLER
Bunlar da diğer besin katkıları gibi ürünün üzerindeki günlük alım miktarı sınırlarında ve yarışma öncesi ve düzenli egzersiz yüklemelerinde kullanılmalıdır. En konsantre ve kana çabuk karışan yapıya sahiptirler.
Yararları: Bugün sportif beslenme ile ilgili birçok araştırmalar neticesinde, değişik değerlerde amino asitlerin, gene değişik değerlerde vitamin, mineral ve potasyum takviyeleri ile gelişmeyi hızlandırdığı, performansı arttırdığı ve büyüme hormonu ( Growt Hormon )'nu faaliyete geçirdiği tespit edilmiştir.
Bunlar da diğer besin katkıları gibi ürünün üzerindeki günlük alım miktarı sınırlarında ve yarışma öncesi ve düzenli egzersiz yüklemelerinde kullanılmalıdır. En konsantre ve kana çabuk karışan yapıya sahiptirler.
Yararları: Bugün sportif beslenme ile ilgili birçok araştırmalar neticesinde, değişik değerlerde amino asitlerin, gene değişik değerlerde vitamin, mineral ve potasyum takviyeleri ile gelişmeyi hızlandırdığı, performansı arttırdığı ve büyüme hormonu ( Growt Hormon )'nu faaliyete geçirdiği tespit edilmiştir.
Zararları: Ancak amino asitler de, bilinçsizce, tek başına ve uzun süre aşırı dozlarda kullanılırsa, vücuda giren besinlerden sağlanan protein dengesinin bozulmasına neden olabilmektedir.
Örneğin tryptopfhan önemli bir amino asit olup, vücutta rahatlık ve uyku tesiri gösteren özelliklere sahip olmasına karşın, beyin, kalp, bağırsaklar ve kan damarlarında fizyolojik değişikliklere sebeb olan serotonin salgısını arttırmakta ve sentetiği beyin zarı iltihaplarına bile yol açmaktadır.
Diğer amino asitlerden ornithin ve arginin tek başlarına veya trytopfhan'la birlikte kullanımları halinde hipofiz ve büyüme hormonlarını ( GH ) etkilemekte, bu da kanser olgusuna uygun bünyelerde, kansere tutulma riskini taşımaktadır. Fenilananin, tirosin gibi amino asitler ise, vücuttaki epinefrin ve norepinefrinin artmasına neden olmakta, bu da kalbin normal çalışma ritminin bozulmasına ve kan basıncının yükselmesine yol açabilmektedir.
Diğer amino asitlerden ornithin ve arginin tek başlarına veya trytopfhan'la birlikte kullanımları halinde hipofiz ve büyüme hormonlarını ( GH ) etkilemekte, bu da kanser olgusuna uygun bünyelerde, kansere tutulma riskini taşımaktadır. Fenilananin, tirosin gibi amino asitler ise, vücuttaki epinefrin ve norepinefrinin artmasına neden olmakta, bu da kalbin normal çalışma ritminin bozulmasına ve kan basıncının yükselmesine yol açabilmektedir.
